Sociale achterstand buig je niet zomaar om
Bea Cantillon en Wim Van Lancker
in De Standaard van woensdag 28 maart 2012
(* ingekorte versie)
De Gentse OCMW-voorzitter Geert Versnick wil kansarme gezinnen kunnen verplichten hun kinderen naar de kleuterschool te sturen, ‘met een financiële stok achter de deur’. Hij dwaalt, zeggen BEA CANTILLON en WIM VAN LANCKER. Niet alleen is het onrechtvaardig, het is ook gewoon een slecht idee.
We moesten toch eens slikken toen we het voorstel van de Gentse OCMW-voorzitter Geert Versnick (Open VLD) onder ogen kregen. Onder het mom van het bestrijden van de schoolse achterstand van kansarme kinderen stelt hij voor om gezinnen die een leefloon ontvangen te verplichten hun kinderen naar de kleuterschool te sturen (DS 27 maart). Als ze dat niet doen, verliezen ze hun uitkering. Tot overmaat van ramp blijkt de staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie Maggie De Block (Open VLD) het idee wel genegen, want ‘we willen zo veel mogelijk kinderen uit de armoede halen’. Aan de goede bedoelingen van Versnick en De Block twijfelen we niet. Maar als ze echt menen de kinderarmoede te zullen bestrijden door deze maatregel, dan dwalen ze.
……………….. …………….. ………………………..
We weten inmiddels zeer goed dat kinderen die door de loterij van de geboorte moeten opgroeien in een kansarm gezin, vertrekken met een achterstand vanaf hun eerste levensdag. Het is dan ook geen toeval dat schoolse achterstand vooral voorkomt bij deze kinderen. Dát is de kern van het probleem. De mindere deelname van kansarme kinderen aan de kleuterschool is geen oorzaak van hun schoolse achterstand, maar een gevolg van de moeilijke omstandigheden waarin die kinderen moeten opgroeien. Versnick verwart oorzaak en gevolg, gaat vlotjes voorbij aan de context en schuift de schuldvraag door naar de ouders, alsof de moeilijke situatie waarin zij leven en hun kinderen moeten opgroeien volledig hun eigen verantwoordelijkheid is. Dat is een illusie.
………….. …………. …………….
Deelname aan het kleuteronderwijs is van groot belang voor de ontwikkeling van jonge kinderen, en zeker voor kinderen die opgroeien in een kansarm gezin. Als we als samenleving de uitdaging serieus nemen om voor iedereen, arm of rijk, de kansen te maximaliseren, dan moeten we eindelijk inzetten op het wegwerken van de structurele barrières die de meest kwetsbaren nog altijd ervaren. Maar dat vraagt duidelijke politieke keuzes om menswaardige inkomensbescherming opnieuw hoog op de agenda te zetten, geen losse flodder die het ideaal van de inkomensbescherming als recht voor elke burger, van welke rang of stand ook, weer op de helling zet.
Het voorstel om het leefloon te koppelen aan een verplichte inschrijving in de kleuterklas is onrechtvaardig, verwart oorzaak met gevolg, zal geen zoden aan de dijk zetten en dreigt de moeilijke situatie van de meest kwetsbaren in onze samenleving nog te verslechteren. Het is, kortom, geen goed idee.
REACTIES – zie De Standaard voor meer reacties
Op 28 maart 2012 zei Jerry Mager:
Toch vreemd dat er nooit eens andersom wordt geredeneerd. Altijd vanuit een vooringenomen standpunt en nimmer out of the box. In dit geval bijvoorbeeld: geef die mensen extra geld als prikkel – zoals de Grote Bazen zichzelf kietelen met bonussen en vette wedden. Wie weet. Bij de sloebers werkt het misschien wèl, terwijl de grote graaiers al totaal blasé zijn en steeds meer miljoenen eisen. Ongeacht of ze falen en onnoemelijke maatschappelijke schade aanrichten. Straf en boete vervuilen de discussie snel, maar kunnen altijd rekenen op brede bijval van het Volk. Hier opnieuw een kip – ei gekakel, waarbij we ons tevoren inperken door stereotypen en denkmallen. Stel je toch voor: (buitenlandse) profiteurs nog extra gaan betalen! Gekke Henkie! Pak ze hun leefloon af! Natuurlijk. We moeten besparen vanwege de Economische Crisis (hoe ontstond die ook alweer?) dus dat is meteen mooi meegenomen. En toen? Kun je ‘marginalen’ de facto deporteren of fysiek isoleren?
Als een ceo van een failliete bank een paar honderd miljoen meekrijgt, vinden we dat onvermijdelijk. Dat hoort intussen blijkbaar zo. Maar laagbetaalden positief prikkelen daar denken we niet aan. Straf en boete zij hun deel. Eigen schuld dikke bult. Moeten ze maar niet van die losers zijn. Curieus toch, hoe makkelijk we zijn te manipuleren. De politiekers krijgen het Volk meestal precies waar ze het willen hebben en met hele simpele argumenten. Terwijl het wel degelijk in ons eigenbelang is dat we een goed-opgeleide bevolking hebben en (onder-)houden. Een marginaal geschoolde onderklasse levert misschien tijdelijk goedkope arbeid, fungeert desgewenst als zondebok en bliksemafleider voor maatschappelijk ongenoegen en voorziet populistische politiekers van wezenloos stemvee, maar dan? Wat worden we er met elkaar wijzer van? En dan heb ik het gristendom en de daarbij horende ideologieën nog buiten beschouwing gelaten. Gelukkig biedt DS tenminste nog een forum voor zulke discussies!
Op 28 maart 2012, zei Thomas D., Antwerpen:
Migranten die zich hier aanmelden krijgen al van bij hun officiële erkenning gratis geld in de vorm van het leefloon. Blijkbaar zet dat toch niet aan tot integratie of zichzelf opwerken in de maatschappij.
Op 28 maart 2012 zei Jerry Mager:
# Thomas, hebt u het over: vluchtelingen / asielzoekers / uitwijkelingen, of wie? Welke migranten bedoelt u? België lijkt me een prachtig vakantieland wanneer je als ‘migrant’ meteen een leefloon zou krijgen. Ik vermoed dat we over totaal verschillende zaken spreken? Trouwens, weinig mensen verlaten voor de lol hun geboorteland en nog minder worden daar gelukkig van. Maar, onbeperkte immigratie toelaten vind ik faliekant verkeerd. We zitten nu met de gebakken peren. Veel politiekers willen bij de internationale fora goede sier maken met royale gebaren, maar in wezen geven ze geen biet om het werkelijke lot van de mensen. Zij talen noch naar het lot van de vreemdeling, noch naar dat van de autochtone bewoners. Mooie quota afspreken is een, maar vooraf zorgen voor een goede infrastructuur die de toegelatenen correct ‘verwerkt’ is heel wat anders.
Op 28 maart 2012, zei Luc V., Astene:
Het echte probleem zit elders. Op twee vlakken. Ten eerste, haal eenderwelke simpele niet opgeleide m/v uit een ver land naar hier, en die m/v is sociaal onaangepast om hier te werken of zelfs zich te integreren. Dus, dan maar een leefloon geven. Ten tweede, als een gezin migranten naar hier komt, en zij stellen vast dat zij zomaar centen krijgen, waarom zouden zijn die weigeren ? En waarom zouden zij hun kleine kindjes naar een voor hen wereldvreemde kleuterschool sturen … want later gaan die kindjes ook leefloon krijgen, dus zij zijn al geslaagd voor het leven door simpelweg hier te zijn en hier te blijven. Renteniers voor het leven, dàt zijn die kleuters nu al reeds.
Op 28 maart 2012 zei Jerry Mager:
# Luc, bekijk het eens zo: werkgevers importeren goedkope arbeidskrachten en maken daarmee winsten die grotendeels privaat blijven. Diezelfde werkgevers laten zich niets gelegen liggen aan scholing en zorg van hun werknemers, die kosten schuiven zij af op de samenleving – net als de eventuele overlast die onaangepaste buitenlanders kunnen veroorzaken, want de grote bazen wonen altijd ver van de fabriek of de mijn. Tegen elkaar afgezet denk ik dat leefloon betalen per saldo en op de korte termijn goedkoper is dan investeren in mensen. De ‘externalities’ worden in de discussies hierover nooit expliciet gemaakt, maar als samenleving worden we niet wijzer van zo’n beleid: ons sociaal leefklimaat verslechtert veelal. We laten ons massaal foppen en afleiden door de emotionele argumenten die in stelling worden gebracht (er bestaat een bloeiende industrie van volksverlakkers) die louter op de onderbuik spelen. De status quo blijft en aan de bestaande machtsverhoudingen wordt niet getornd.
Op 28 maart 2012, zei Luc Broes, Brugge:
‘Het leefloon is geen stok om mee te slaan’. wat een tendentieuze titel! een oplag van je salaris is ook geen stok om mee te slaan, maar wel een aasporing om het nog beter te doen.
Op 28 maart 2012, zei Jerry Mager:
# Luc Broes, u bedoelt dat u wordt aangespoord harder en beter te presteren wanneer men u uw salarisopslag NIET zou geven of zelfs afpakken? Ik dacht juist dat een opslag betekent dat u het nog beter kunt opdat u dan nog meer opslag krijgt? Geldt dat voor de leefgelders niet, denkt u? Misbruik van leefgeld kan niet worden getolereerd, maar afknijpen werkt averechts, en waar het kinderen aangaat is investeren volgens mij altijd goed. Dus waarom die leefgelders geen HOGER leefgeld gegeven indien ze hun kinderen WEL naar die kleuterschool sturen? Is dat zo vreemd? Waarom? Omdat we rancuneus en afgunstig zijn? Het gaat er puur om tenminste de kinderen bij onze maatschappij te betrekken. Beboeten – afpakken en korten dus – maakt de situatie alleen nijpender en nog minder stimulerender. Of zie ik de zaak nou totaal verkeerd en is mijn redenatie gespeend van ieder gezond inzicht? Wij hebben alle belang bij een goed opgeleide en zelfredzame populatie. Begin dan tenminste bij de kinderen.
Op 28 maart 2012 zei Stefaan Hublou, Kessel-Lo (Leuven):
Het voorstel van Versnick was verleidelijk in zijn directheid. Maar het is een valse weg. Het was cynisch. Honds. Hard. Negatief. Cynisme is de levenshouding van wie het aan vitaliteit ontbreekt. Juist daarom natuurlijk: de Vlaming wil de levenslust van de ingeweken populaties snoeien. Maar dat is een domme en gevaarlijke misvatting: het is niet door de andere mens af te breken dat het ons beter gaat. Die vitaliteit bij ingeweken mensen kan je vaststellen: ze hebben meer kinderen, ze kopen vastgoed aan, ze vieren samen Ramadan, ze kennen samenhang binnen de families, sommigen van hun zonen en dochters zijn al leidinggevende figuren. De enige oplossing voor de cynische Vlaming is dat hij zelf zijn levenskracht en levenslust weer op peil brengt. Door te werken om te leven, en niet omgekeerd. Door gevoelens te uiten, te delen, en niet op te kroppen. Door venkel te eten 😉 Door tijd te nemen om te leven en te ontmoeten. Door te gaan voor levenslust, voor plezier, en niet voor salaris.
Op 28 maart 2012, zei Jerry Mager:
# Stefaan, indien het cynisme zijn zou waaruit dergelijke voorstellen spruiten, dan is dat helemaal niet best. Ook voor ‘ons’ niet. Daarom houd ik het toch veel liever op denken volgens ingesleten patronen – hetgeen neerkomt op niet-denken, maar reflexmatig en routinematig reageren. Vermoedelijk zijn zulke personen – met inbegrip van bestuurders en politici onder hen – en te laat en naar de verkeerde kleuterschool gestuurd? En zijn ze als kleutertjes nooit voorgelezen geworden! Maar, achterstandsgezinnen en leefgelders lijken hier vanzelfsprekend te worden vereenzelvigd met ‘allochtonen’ hetgeen natuurlijk niet waar is. Ik ken helaas ook vele autochtone Nederlanders die nauwelijks kunnen lezen en schrijven, laat staan fatsoenlijk denken en redeneren. Dat worden er trouwens steeds meer, heb ik zo het idee. Ook voor die kinderen moet gezorgd worden. Vanzelfsprekend, want anders blijf je in vicieuze cirkels ronddazen en praatjes voor de vaak verkopen. Maar tja, ons onderwijs …..
29 maart 2012
Op 29 maart 2012 omstreeks 13:32, zei Jerry Mager:
Ik lees zojuist op deze site, in het stuk van Marc Reynebeau ‘Een draagvlak voor de federatie’ een verklarende en verhelderende zin die ook bij deze discussie (zie mijn commentaar 29-03/ 13:23) van toepassing is: ‘Het taalverschil kreeg in België echter een verdelende dynamiek, omdat er een sociaal en een machtsverschil aan kleefde. Om ‘onder ons’ te kunnen zijn, groeiden de taalgroepen uit tot subnaties, met eigen culturele en mediacircuits.’ Deel vier van mijn reactie is blijkbaar te brisant, te gevoelig bevonden, want niet geplaatst door de redactie.
Op 29 maart 2012 omstreeks 13:23, zei Jerry Mager:
1/4 De kernzin in het betoog van mevrouw Bea Cantillon en Wim Van Lancker waar menige reageerder op bijt is die van: ‘De mindere deelname … is een gevolg van de moeilijke omstandigheden waarin de kinderen moeten opgroeien.’ Ik lees hier: moeilijk, hoofdzakelijk vanwege geringe financiële armslag. Maar, de schoolse achterstand op zijn beurt wordt volgens mij wel degelijk mede veroorzaakt door die mindere deelname aan het begin, dus door de late start. Immers als een kind geen goede basis, fundament, meekrijgt, dan begint het met achterstand die het bijna nooit meer helemaal inloopt. Het individu bouwt levenslang voort op gammele grondvesten. Dat is de kern van de permanente maatschappelijke achterstand, primair veroorzaakt door vroege onderwijsachterstand. Bea Cantillon en Wim Van Lancker formuleren dit wat ongelukkig, maar ik vind de argumentatie sowieso aan alle kanten opmerkelijk.
2/4 De crux bij het idee van Geert Versnick en mevrouw Maggie De Block is de aanname dat je mensen met weinig geld motiveert door hen te dreigen geld van hun af te pakken. Dus bij die mensen bereik je positief gedrag door negatief optreden? Daarentegen motiveer je personen die genoeg geld hebben door ze nog meer geld te geven of te beloven? Dit vind ik op zijn minst een opmerkelijke gedachtengang, waar een bepaald mensbeeld aan ten grondslag ligt. Neoliberaal of nieuw-bijbels (Aan wie heeft, hem zal gegeven worden …)? Een ander leidend element dat ik in deze discussie meen te ontwaren is de (over-)gevoeligheid voor het idee te worden uitgebuit, de idee dat er van je wordt geprofiteerd. Via het galspuwen van sommige reageerders tegen ‘het’ socialisme (de PS!) relateer ik dit sentiment aan de oude controverse Vlaanderen – Wallonië. Let wel: dit is mijn lezing, nu. Het kan zijn dat ik het volledig mis heb en het kan ook zijn dat ik er over enige tijd compleet anders tegenaan kijk.
3/4 Om mijn redenering aan te zetten, chargeer ik ietwat en interpreteer ik de afkeer van de ooit gekoloniseerde Vlaming jegens de Waalse kolonisator als sturend en versterkend element bij die algemeen-menselijke afkeer tegen te worden uitgebuit. Nota bene: de oud-kolonisator zet zijn profiteren tot op heden voort door de financiële transfers van Vlaanderen naar Wallonië. Dat doet zeer. Bovendien hijgt ‘Europa’ (who- or whatever that might be) ons in de nek. Tiens, welaan, nu zijn er naast die Waalse bloedzuigende profiteurs – tegen wie wij formeel machteloos staan, hetgeen hevig frustreert – ook nogeens roedels leefgeldtrekkers die op ons parasiteren. Let wel: allemaal mijn interpretatie.
4/4 (N.B. dit deel is niet op de Standaard-site geplaatst)
Van die profiteurs zijn de meesten(?) alwéér niet-Vlaams. Hallo! Blijven we ons gedwee laten kaalplukken en ringeloren? Dan slaat de vlam in de pan en gaan we voluit op emotie. Zelfs als het tegen ons eigen belang ingaat en kinderen kan schaden. Voor pientere politiekers is dit vruchtbare grond waarop relatief makkelijk valt te zaaien en te oogsten, vermoed ik. Je moet even acht geven wanneer je welke snaar toucheert, combineert en dat handig timen. Doe je dat gewiekst dan ben je bijna altijd spekkoper. Alleen geloof ik niet in een dergelijke manier van scoren. Ik ben benieuwd hoe deze Open-VLD proefballon landt of klapt en of mijn redenatie stand houdt. De stemming zit er door zo’n proefballon in elk geval weer flink in. In Nederland speelt langs andere thematiekongeveer iets dergelijks. Reuring. Jammer genoeg hebben wij geen discussieplatform en -forum (meer) als De Standaard. Dat komt vooral door ruim dertig jaar belabberd onderwijs.
===================
Commentaren bij cartoons in De Groene Amsterdammer:
Joep Bertrams – http://www.groene.nl/bertrams/152-gevoelig-verlies
http://www.groene.nl/bertrams/154-trouw
Gorilla – http://www.groene.nl/gorilla/153-bezuinigingen
http://www.groene.nl/gorilla/150-rooms-katholieke-kerk
jerrymag.wordpress.com 