deze posting werd 28 juli 2015 door Jerry Mager gepost op nelpuntnl.nl
“Dat idee van Schäuble en Lamers uit 1994, zoals Mathieu Segers dat in de Groene beschrijft, klinkt beschamend aannemelijk,” zegt Zohra, terwijl ze de theepot terugzet. “De huidige constellatie van 28 EU-landen werkt van geen kant, want het zijn net de kikkers die niet in een kruiwagen blijven zitten: ze springen alle kanten op. Dus moet de EU teruggesnoeid worden naar vijf landen: Frankrijk, Duitsland, België, Nederland en Luxemburg moeten en kunnen alleen samen verder, zeggen Schäuble en Lamers. Dat zijn de vijf oprichters van de EEG, minus de zesde, Italië, want Italië is te zwak en kan niet meekomen met de vijf sterken.”
“Treurig dat Schäuble en Lamers dat twintig jaar geleden, in september 1994, al lieten weten in hun ‘doorwrochte analyse van de stand van de Europese integratie die zwanger ging van urgentie en zorg’ zoals Segers schrijft, maar dat al die tijd erna niemand er blijkbaar op terug kon of durfde of wilde komen” valt Pieter haar bij. “Eerst moet er een zweer als Griekenland gaan etteren, voordat er over zo’n idee als van Schäuble & Lamers zelfs maar gepubliceerd mag worden. Want hoewel de ideeën van S&L heel logisch zijn, ben ik hun stuk uit 1994 waar Segers het over heeft nergens tegengekomen in alle literatuur die ik intussen over de Europese integratie heb gelezen en dat zijn er toch heel wat.”
“Hoe logischer en vanzelfsprekender, hoe gevaarlijker voor degenen die hun eigen belangen voor het algemeen belang laten gaan,” meent Dineke. “Europa is inmiddels een miljarden business en niemand weet meer waar dat vele geld naartoe gaat. En dat willen de partijen die daar belang bij hebben, natuurlijk maar wat graag zo houden.”
Zohra: “Segers somt drie hoofdproblemen op die logisch samenhangen en in elkaars verlengde liggen: 1) de uitbreiding van het aantal lidstaten gaat te snel; de europese institutionele infrastructuur is daar niet op berekend, 2) omdat de lidstaten qua economieën erg verschillen, wordt rijp en groen door elkaar gehusseld en dat leidt vanzelf naar 3) iedereen kijkt met scheve ogen naar elkaar: waarom krijgt land X zoveel subsidie uit de gezamenlijke pot en moet land B alleen netto betalen? Dat leidt tot het ‘ regressief nationalisme’ zoals Segers dat vertaalt. Eigen volk eerst. Precies het tegenovergestelde van waartoe de EU ooit werd opgericht.’’
Dineke: ‘’In de praktijk komt het laatste neer op een transfer-economie, wat zeker de solide lidstaten niet willen. Iedere lidstaat moet zijn steentje kunnen bijdragen en er mogen geen free riders of profiteurs onder de lidstaten zijn die gratis meeliften en op de zak van de rest teren onder het motto dat een Verenigd Europa dat offer nu eenmaal nodig en onvermijdelijk maakt. Volgens Schäuble zijn alleen Frankrijk, Duitsland, België, Nederland en Luxemburg in staat als gelijkwaardige partners te acteren: die Festigung des Kerns, de versteviging en bestendiging van de kern. Vanuit die kern kan geleidelijk aan uitgebreid worden.’’
‘’Op den duur geeft transfer onvermijdelijk scheve ogen,’’ beaamt Pieter, ‘’ dat nobele principe van de zwakke broeders eindeloos steunen, kun je eventueel overend houden zolang de bomen tot in de hemel groeien, want niemand houdt zich echt met het project Europa bezig. Todat er dingen gebeuren die in de portemonnee voelbaar worden. Dan gaan de mensen zich de ogen uitwrijven en zich afvragen waarom hun pensioen steeds vaker en verder wordt gekort, waarom ze werkloos worden en voor minder geld harder moeten lopen, waarom ze meer huur moeten betalen voor krakkemikkige woningen, waarom er zogenaamde topmanagers met heel veel geld vandoor gaan en de rokende puinhopen voor de rest overlaten, enzovoorts. Dan nog, is het raar dat het zo lang geduurd heeft en er nog steeds geen massaal protest op gang komt. Wanneer ‘ordo-liberaal’ zo wordt ingevuld als Segers dat summier beschrijft, is het als principe van marktwerking niet eens zo onsympathiek. Hoewel het oppassen blijft en een voortduren de vinger aan de pols vergt. Vijf polsen zijn iets makkelijker te monitoren dan 28 of meer. ’’
Dineke snijdt een stuk stokbrood af: ‘’Mensen leggen geen verbanden tussen de verschillende gebeurtenissen. Zeker niet wanneer die sluipenderwijs plaatsvinden. Wat Pieter opsomt, zijn gevolgen, effecten, van de braak en sloop van onze welvaarts- en verzorgingsstaat die onder de Paarse kabinetten is begonnen en allengs in een stroomversnelling raakte. De huidige onzalige PvdA-kliek geeft het slopen een fikse duw in de rug mee. Roetsj en helling af! De platte kar moet door de bocht, snatert Diederik Samsom en Lodewijk Asscher doet ijverig dienst als privé-lakei van Mark Rutte. Brrr…. De media melden afzonderlijke gevallen als brokken sensatie, maar duiding van samenhangen geven ze niet. Dat kunnen de meeste media ten eerste niet eens (meer) en ten tweede zijn ze bang van stemmingmakerij beticht te worden. Dan worden ze geboycot door de volksverlakkers en krijgen ze geen nep-kopij meer. Daar leven ze toch hoofdzakelijk van: van nep-kopij en nonsens-berichten.
Kijk maar naar de heisa rond de soap van rampvlucht MH17, daar zijn grote zakken journalistieke popcorn van gebakken. Er worden kilo’s papier volgeschreven over gruwelijke details, compleet met foto’s, maar niemendal over politieke oplossingen. Nu net nog dat genante getandak van VVD’ er Rutte met zijn eis van een VN-tribunaal. Die politici zijn de schaamte al vele malen voorbij. En dan al die reportages over wat de Griekse kapper, taxichauffeur en hoogopgeleide souflakiverkoper denken over alles en iedereen die volgens hen met de euro hebben te maken. Bijna geen duiding van betekenis, en weinig tot geen zinvolle samenhangen. Laat staan dat ze vragen stellen over mogelijke oplossingen. Veel ‘pseudo-sensatie’ en amper inhoud.’’
Daarom dat zo’n blad als de Groene Amsterdammer in een behoefte voorziet. Daar hebben ze nog een onderzoeksredactie. En het wordt gelezen door mensen met iets meer kritisch denkvermogen dan de lezers van de grote rest van de kranten en tijdschriften.’’
‘’Helaas allemaal waar,’’ zucht Zohra. ‘’Ook het idee van een Europa van verschillende snelheden, dat Segers aan vice-kanselier Sigmar Gabriel toeschrijft, is ook heel logisch. Immers, landen met verschillende economieën en verschillende mentaliteiten zullen zich zowel in verschillende tempo’s ontwikkelen als in verschillende richtingen. Het is alles bij elkaar een open deur, maar eentje die pas nu heel voorzichtig op een kier gezet wordt. Intrappen durven de Duitsers hem niet. Waarschijnlijk terecht. Het idee moet insijpelen en er moeten waarschijnlijk eerst nog enkele rampen plaatsvinden die bovendien correct worden geduid en effectief gepresenteerd, voordat dit concept kan worden uitgewerkt en misschien ooit in praktijk handen en voeten krijgt.’’
‘’Ik zie voorlopig twee grote mogelijkheden van sabotage voor zo’n reëel en bijna vanzelfsprekend concept als van Schäuble en Lamers,’’ zegt Pieter bedachtzaam. ‘’Dat zijn 1) de krachten die belang hebben bij de huidige warboel en chaos. Vooral de financiële sector zal geen transparante EU willen, want die heeft vooral belang bij een EU als melkkoe. Goldman Sachs heeft niet voor niets de Griekse politici geholpen met het vervalsen van de cijfers waardoor Griekenland de EU binnengerommeld kon worden. Weliswaar met behulp van andere corrupte politici van EU landen, van wie sommigen zelfs openlijk prat gingen op hun door de vingers zien van deze zwendel. 2) Die politici (nou ja, pseudo-politici en profiteurs) vormen de tweede mogelijke sabotagefactor.
Al de profiteurs die intussen van de vetpotten in Brussel schransen. Daar zitten er heel wat tussen die inhoudelijk niets presteren en alleen op zo’n plek zijn geparachuteerd door hun politieke partij vanwege bepaalde diensten die zij hebben verricht ten behoeve van die partij of zelfs ten behoeve van een kleine kliek binnen zo’n partij. Van dat soort schlemielen wemelt het in intussen bij de vetpotten van de EU. In een EU die Schäuble voor ogen heeft, zal voor hen geen plek zijn, dan moeten iedereen aan de bak voor dat riante salaris en dat zien ze helemaal niet zitten, vermoed ik.’’
Dineke en Zohra knikken instemmend.
‘’De witte raven daargelaten, natuurlijk. Griekenland blijkt eieren voor zijn geld te kiezen. Ze hebben een plan B voor een parallelle munt, want in de euro blijven is blijkbaar geen haalbare kaart meer. Dat zal Goldman Sachs de Grieken ongetwijfeld te verstaan hebben gegeven: neem je verlies en maak het voor ons – dat is Goldman Sachs en handlangers – niet nog minder winstgevend dan het al dreigt te worden. De Duitse economie en financiële instituties zijn binnen deze EU misschien groot en sterk genoeg om de financiële bloedzuigers eveneens eieren voor hun geld te doen kiezen. Duitsland is tenlotte de motor en de voornaamste melkkoe, die wel het beste gras krijgt, dat ook weer wel. We weten het niet. Wat er zich allemaal achter de schermen afspeelt, daarnaar kunnen we alleen maar raden en achteraf proberen aan de hand van stukjes van de legpuzzel een sluitend en aannemelijk verhaal in elkaar te steken. Intussen hebben de louche lui ons alweer miljarden ontfutselt en door de neus geboord.
Pieter fronst: ‘’Wat mij nog het meeste ergert, is dat ik op niemand kan stemmen die ik vertrouw dat zij of hij werkelijk aan een echt verenigd Europa wil werken. Iemand die werkelijk de belangen van de kiezers vertegenwoordigt. Ook nadàt ze is gekozen en op het pluche zit. Ik stem al helemaal niet meer. Op wie zou ik meten stemmen? Al die politici hebben immers niks te vertellen en kunnen alleen nog doen wat de financiële bobo’s ze opdragen.”
‘’Dat ben ik met je eens,’’ zegt Zohra zuchtend, ‘’vooral de laatste move van de PvdA-politici – een sinistere collaboratie met de neoliberalen aangaan – heeft mij het laatste restje geloof in (Nederlandse) politici doen verliezen. Ik zou bijna wensen dat ik op Wolfgang Schäuble kon stemmen. Hoewel ik de man helemaal niet ken. Het verhaal dat Mathieu Segers in de Groene over hem afsteekt, is best consistent en ik wil zo graag mijn democratische stemrecht uitoefenen. Maar niet ten koste van alles en louter stemmen omdat je dan zou bijdragen aan een democratie. Ook ik ben intussen hoogst sceptisch over de ware bedoelingen van politici. Neen, ik stem voorlopig absoluut niet meer. Wat de lui ook beloven en beweren. Ik geloof ze gewoon niet.’’
‘’Dat is de Wij –Zij tweedeling die mij het meest aan het hart gaat,’’ snuift Dineke. ‘’Ik beschouw de politici tegenwoordig als ‘zij’, bijna als tegenstanders, als mensen die eerst voor het eigen en beperkte kliekbelang gaan. Desnoods ten koste van het onze. Daartegenover staan ‘wij’, de burger-kiezers wiens belangen de gekozen politici eigenlijk zouden moeten behartigen. Met de scheiding tussen het ‘wij’ van de bonafide landen en het ‘zij’ van de vooral meeliftende kan misschien juist dat nare en improductieve onderscheid tussen ‘wij’ kiezers en zij ‘politici’ allengs worden uitgewist. Niets zo frustrerend als willen stemmen, maar niet kunnen, omdat je niet zou weten op wie. Dat is een treurig schandaal dat gelijk op schijnt te lopen met de verloedering van deze EU!’’
Zohra: “ik heb het paper van Schäuble en Lamers intussen opgesnord en neergeladen. We gaan het nogeens nauwkeurig lezen. Schäuble noemt aan het begin zeven probleempunten, die Segers tot drie hoofdproblemen herleidt. Wat ik na cursorisch lezen kan beoordelen, kan dat ook, zij het met een of twee aanvullingen.”
Literatuur en links:
Mathieu Segers: De gok van Schäuble in de Groene Amsterdammer / nr. 30; 23 juli 2015:12-15 http://www.groene.nl/2015/30 – voor 5 euro per nummer neer te laden in pdf
Wolfgang Schäuble & Karl Lamers (paper uit 1994): Überlegungen zur europäischen Politik in pdf op https://www.cducsu.de/upload/schaeublelamers94.pdf
Citaat: „Daher muß sich neben der Effizienzsteigerung des Entscheidungsverfahrens und der Demokratisierung der Willensbildung der Union der feste Kern von integrationsorientierten und kooperationswilligen Ländern, der sich bereits herausgebildet hat, weiter festigen. Zu ihm gehören z.Zt. fünf bis sechs Länder. Der Kern darf nicht abgeschlossen, muß hingegen für jedes Mitglied offen sein, das willens und in der Lage ist, seinen Anforderungen zu entsprechen. Zu diesem Zweck müssen die Länder des festen Kerns sich nicht nur selbstverständlich an allen Politikbereichen beteiligen, sondern darüber hinaus gemeinsam erkennbar gemeinschaftsorientierter handeln als andere und gemeinsame Initiativen einbringen, um die Union weiterzuentwickeln. Belgien, Luxemburg und die Niederlande sollten daher stärker in die deutsch-französische Zusammenarbeit einbezogen werden – zumal auch die Niederlande ihre frühere, skeptische Haltung gegenüber der unerläßlichen Motor-Funktion dieser beiden Länder revidiert haben. Die Zusammenarbeit der Kernländer müßte sich vor allem auf die neuen Politikfelder erstrecken, die mit dem Vertrag von Maastricht dem von Rom hinzugefügt worden sind.”
Gabriel wirbt für Europa der unterschiedlichen Geschwindigkeiten
” ‚Es wird Zeit, Europa zu reformieren‘.” Das kommt nicht vom britischen Premier Cameron, sondern vom deutschen Vizekanzler Gabriel. Nicht jedes Land müsse alles mitmachen.” http://www.zeit.de/politik/2015-05/europa-gabriel-debatte
Interview door Michèle de Waard met de Duitse wetenschapper Fritz Scharpf: Europa kan verzorgingsstaten opblazen / NRC zaterdag 21 december 2002 http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2002/december/21/europa-kan-verzorgingsstaten-opblazen-7619513
Saskia Jonker & Joris Kooiman: Deutsche moet weer Duits worden in de Groene Amsterdammer / nr. 30; 23 juli 2015:16-17 / Het stuk illustreert dat een naam (Deutsche, Europese Centrale Bank, etcetera) of vestigingsplaats niets meer zeggen over de identiteit en de bezigheden van banken. Banken en conglomeraties van allerhande financiële instellingen en gelegenheidsconstructen hebben landen en continenten onderling verdeeld en delen wereldwijd de lakens uit.
Een opiniestuk over Europa? Ga liever op café
March 2, 2012 by jerrymag
Peter De Roover in De Standaard van maandag 27 februari 2012
* zie De Standaard voor de volledige tekst
Als het van PETER DE ROOVER afhangt, is dit het laatste stukje over Europa dat op de opiniepagina’s verschijnt. Immers, debat of geen debat, het maakt toch geen bal uit.
Sla er de opiniebladzijden van de kranten op na. Schuldencrisis, problemen met de euro, Griekenland: het zijn niet de meest vrolijke thema’s, maar ze zetten wel aan tot reflectie. Er wordt over geschreven dat het een lieve lust is. Auteurs allerhande strooien de oplossingen kwistig in het rond, de ene al overtuigender dan de andere.
Waarom zou ik mijn duit niet in ‘t zakje doen, dacht ik in november. In een reeks bijdragen voor de webstek van het politieke maandblad Doorbraak buig ik me over de vraag ‘Kunnen we nog een weg uit?’ (googelen maar). Het gaat daarin over de verwrongen verhouding tussen de waarden ‘democratie’ en ‘Europese samenwerking’. De afleveringen rolden vlot uit het klavier tot de zaak in januari stokte. Een writer’s block? Nooit eerder last van gehad.
Een vrij uur kan maar één keer gevuld worden, met het lezen van een boek bijvoorbeeld. Lookbollen planten, de hond uitlaten, een lekkere tajine stoven op de houtkachel, of een pint drinken met vrienden zijn andere mogelijkheden. Een stuk schrijven voor een blog of krant ook. Tot januari deed ik dat dus over het grote thema Europa. Toen overviel me het bijzonder onbehaaglijke gevoel dat het eigenlijk niks uitmaakt of ik die dingen schrijf of niet. Ter attentie van andersdenkende collega-stukjesschrijvers die zich nu verlustigen omdat ik mijn betekenisloosheid eindelijk begin te beseffen: als het over Europa gaat, maakt het ook geen bal uit of jullie iets aan het papier toevertrouwen dan wel stevig in de drank vliegen.
………… zie De Standaard ………….
REACTIES
Op 02 maart 2012, zei Jerry Mager:
De door Peter De Roover ervaren machteloosheid van de opiniestukjesschrijver zal er vermoedelijk niet door verminderen, maar toch attendeer ik hem op een recente song van Bruce Springsteen: We take care of our own. De tekst verwijst nergens expliciet naar bankiers, bonusbandieten of meeheulende politici, maar Amerikaanse vrienden mailden mij enthousiast dat deze song natuurlijk over de financiële fielten gaat die met hun hebzucht miljoenen mensen in de narigheid gestort hebben. U kunt de lyrics duck-en (duckduckgo is een alternatief voor google, die onze gegevens schijnt te willen marketen). We take care of our own kan evengoed worden uitgelegd met: wij nemen onze eigen verantwoordelijkheid. Die neoliberale verlakkerijmantra bij uitstek, die de facto betekent: burgers, kiezers, zoek het lekker zelf maar uit. Ieder voor zich en een lange neus naar de medemens. Juist die mogelijke meerduidigheid kan deze song invloedrijk doen zijn voor de publieke opinie; veel meer dan columnisten.
PDR’s stukje over ons democratisch systeem met die veelgeprezen vrijheid van meningsuiting doet mij sterk denken aan fantoompijn of –jeuk bij mensen die geamputeerd zijn: ze voelen jeuk aan ledematen die ze niet meer hebben, net zoals wij gaan stemmen alsof we daarmee ons lot nog kunnen beïvloeden, zoals vroeger, toen democratie nog een hoog democratisch gehalte had. Dit stuk van PDR en de discussie die er rondomheen ontstond – inclusief het stuk van Steven van Hecke – heeft mij tevens geïnspireerd om dit weekend ons seminar te wijden aan One Flew Over the Cuckoo’s Nest in combinatie met ‘De mythe van Sisyphus’ (Camus). Jack Nicholson als deviant – vooruit, als kritische columnist die indringende kanttekeningen maakt bij het systeem – die de absurditeit van het gesticht ( a ‘total institution’ vlgs. Erving Goffman) bevecht, en het meeste succes heeft wanneer hij doet alsof hij zich aanpast aan de totale krankzinnigheid. Wie zijn er in zuster Mildreds afdeling nou echt gek.
Bij het zien van de film vraag je je allengs af of de meeste en gevaarlijkste gekken niet buiten de gestichtsmuren rondlopen – en tegenwoordig als Gordon Gekko’s op het schild worden geheven, terwijl ze ons allemaal de vernieling in helpen. Je lijkt nog het beste af wanneer je je voegt naar de gekte en liefst een management-positie in het dolhuis bemachtigt, zodat je als hoofdnar tenminste kunt meebepalen wie er al dan niet bijhoren, al dan niet begunstigd, bevoorrecht of gestraft worden. Tegendraadsheid is niet erg winstgevend. Ondanks alle absurditeit om ons heen lijkt: lookbollen planten, de hond uitlaten, een lekkere tajine stoven op de houtkachel, of een pint drinken met vrienden, een effectieve manier van leven om nog enigszins ‘normaal’ in deze wereld te blijven staan. Als je dan af toe een plichtmatige column moet plegen om die levenswijze te waarborgen, lijkt me dat vooralsnog een alleszins redelijke prijs.
* * *
See also: “The Doom Loop” / Andrew Haldane writes about equity and the banking system in The London Review of Books 23 – 02 -2012 / Andrew Haldane is Executive Director for Financial Stability at the Bank of England:
“Over the past century, the imbalance between those who have garnered the profit from banking and those who have taken on the risk has increased. It isn’t only banks that have gone bankrupt during this crisis. Households, companies and even countries have borne the brunt. Putting equity, social and financial, back into banking is essential if the financial system is to be durably repaired.”
Posted in Uncategorized | Tagged Bruce Springsteen, columnisten invloed, De Standaard, Jerry Mager, Peter De Roover, politiek commentaar, Steven Van Hecke |